گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اوین خشمان؛ بدون شک یکی از مسائل مهم و حیاتی نظام آموزش و پرورش کشور ما در سال های اخیر، طرح رتبه بندی معلمان بوده است که با هدف ارتقای انگیزه و توانمندی معلمان و بهبود کیفیت نهاد تعلیم و تربیت به عنوان تمدن سازترین نهاد کشور، شکل گرفته است. پیشینه این طرح، از قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت که در جهت برقراری عدالت استخدامی برای کلیه دستگاه های دولتی در سال ۱۳۷۰ تصویب شد، آغاز می شود. بدین معنا که در راستای اجرای ماده ۶ قانون نظام هماهنگ پرداخت، دولت در سال ۱۳۸۱ مصوب کرد نیروهای کارشناسی که شامل معلمان نیز می‌شوند از فوق‌العاده رتبه بندی بهره مند شوند که متاسفانه این مصوبه هیئت دولت بطور ناعادلانه ای برای معلمان اجرا شد.
نهایتا پس از بحث و چالش های فراوان، در سال ۱۴۰۰ لایحه نظام رتبه بندی توسط هیئت دولت به مجلس تقدیم شد و بر روی میز کمیسیون آموزش قرار گرفت. بطور کلی نظام رتبه‌بندی دارای دو مفهوم شاخص است:
۱_ افزایش نظام پرداخت مانند آنچه برای همه کارکنان دولت رخ می دهد.
۲_ رتبه بندی ویژه معلمان که جزئیات آن در سند تحول بنیادین و سیاست های کلی آموزش و پرورش ذکر شده است.
همچنین مطابق لایحه تصویب شده در صحن علنی مجلس شورای اسلامی، معلمان بر مبنای شایستگی های عمومی و تخصصی، تجربیات و عملکرد رقابتی خود در رتبه های پنجگانه ای تحت عنوانِ آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم قرار می گیرند. از آنجا که عدالت، یک اصل شاخص و بی بدیل در قانون اساسی و حکومت اسلامی است که باعث انسجام و پیشرفت سنگ بنای جامعه می شود، دولت باید مطالبه جدی و فاخر معلمان بنام عدالت اجتماعی را پاسخگو باشد. وقتی حرف از عدالت اجتماعی و رفع تبعیض زده می شود، موضوع از یک صنف بنام معلم فراتر می رود. این نوع عدالت از یک طرف مبتنی بر ایده انقلاب اسلامی است و از طرف دیگر یک هم‌گرایی اجتماعی جهت حاکم نمودن عدالت در جامعه بوده و هست. لذا طرح رتبه بندی با بررسی و اصلاح ایرادات مطرح شده از سوی کارشناسان امر می تواند گام موثری در راستای استقرار عدالت اجتماعی در جامعه و تحول آفرینی باشد.
مسلما اصلی ترین نکته در طرح رتبه بندی، ارتقای توانمندی و انگیزه معلمان است که تحقق این امر پیش از آنکه تحت تاثیر اجرای رتبه بندی و استقرار عدالت درونی بین جامعه معلمان باشد، تابع برقراری عدالت بیرونی بین معلمان و سایر کارکنان دولت و دستگاه های دیگر است. بدیهی است تا زمانی که نظام پرداخت معلمان در مقایسه با سایر کارمندان، ناعادلانه و تبعیض آمیز باشد و پرداخت های ناشی از رتبه بندی در پوشش این ناعدالتی توانا نباشد، اجرای رتبه بندی نتیجه و اثر لازم را نخواهد داشت و قادر به تحقق اهداف تعیین شده نخواهد بود.
نظام رتبه بندی علاوه بر بعد مالی، ابعاد دیگری شامل جایگاه معنوی و اجتماعی معلمان، خلاقیت ها و نوآوری های پژوهشی آنان را نیز در‌بر می گیرد. بنابراین در ساز وکارهای عملیاتی و اجرایی نظام رتبه بندی معلمان، اهتمام ویژه به اعتلای شأن و منزلت اجتماعی و افزایش توان حرفه‌ای این قشر ضرورت ویژه ای دارد. در نهایت دولت باید در عین تلاش مستمر جهت بهبود دغدغه های معیشتی و مالی معلمان، به توسعه حرفه ای معلمان و افزایش تراز علمی و تربیتی آنها نیز بپردازد چرا که رتبه بندی، کیفیت بخشی به فرایند تعلیم و تربیت تلقی می شود. امید است دست اندرکاران این امر از افق بالاتر و به صورت عمیق تری به مسئله رتبه بندی بنگرند تا شاهد ارتقا و رشد همه جانبه مولفه ها و عناصر موثر نهاد تعلیم و تربیت کشورمان توسط معلمین نوآور، فعال و انقلابی جامعه مان باشیم.
اوین خشمان – عضوی از معاونت مطالبه گری و گفتمان سازی حوزه بسیج دانشجویی شهید طلیسچی
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.
